Hoe voer je een loopbaangesprek met je leerlingen?
Materiaal/methode
| BaO | SO | BuBaO | BuSO |
|---|---|---|---|
| 3e gr | 1+2e gr | 3e gr | Alle |
Voor wie
Leerkracht
Loopbaancompetentie
Extra informatie
Schoolgebonden
Je wilt een gesprek voeren over de (leer)loopbaan van je leerlingen. Hoe pak je dat concreet aan? Gebruik de leidraad en neem ook zeker de fiche over de basishouding en gespreksvaardigheden door. Je vindt de twee fiches als een apart bestand onderaan op deze pagina.
Je kunt het loopbaangesprek het best voeren als je eerder al met de leerlingen werkte rond loopbaancompetentie 1 ‘Ontdek je talenten en interesses’ en loopbaancompetentie 2 ‘Ken je kwaliteiten’.
Wat is een loopbaangesprek?
Het loopbaangesprek is een formeel gesprek waarbij leerlingen stapsgewijs nadenken over hoe zij hun (leer)loopbaan zien. Via deze gesprekken ontwikkelen de leerlingen loopbaancompetenties en krijgen ze beetje bij beetje een beeld van zichzelf (talenten en interesses, kwaliteiten, dromen), van mogelijke studierichtingen of jobs. Je kunt ook de ouder(s) uitnodigen voor het gesprek. Meestal voert de leerkracht of een andere vertrouwenspersoon op school het gesprek. Soms zijn het leerlingbegeleiders, klascoaches, zorgcoördinatoren … die het gesprek aangaan.
Andere gesprekken met leerlingen en hun ouder(s)
Naast het formele loopbaangesprek voer je waarschijnlijk veel andere gesprekjes met de leerlingen en hun ouder(s). Deze (informele) gesprekken zijn ook belangrijk want ze helpen om het loopbaangesprek voor te bereiden. Je kunt de vragen uit de leidraad ook gebruiken voor korte reflectiegesprekken met je leerlingen. In de databank vind je daarnaast verschillende methodieken voor in de klas en ouderprikkels bij de zeven loopbaancompetenties van Generatie BXL.
Op de website ‘Communiceren met ouders’ ten slotte krijg je uitleg en concrete tips voor de verschillende soorten activiteiten en gesprekken met ouders.
Voorbereiding
Voorbereiding voor de leerling en voor de ouder(s)
Informeer de leerlingen en hun ouder(s) op voorhand over het doel en de reden van het loopbaangesprek. Gebruik de methodiek voor in de klas om met je leerlingen het gesprek voor te bereiden. Geef een ouderprikkel mee zodat leerlingen en ouder(s) het gesprek thuis kunnen voorbereiden
Taal
Zorg indien nodig voor extra taalondersteuning tijdens het gesprek.
Je eigen voorbereiding
Welke interesses, talenten en kwaliteiten heb je bij je leerling gezien? Koppel je waarneming aan een concrete activiteit of situatie (een individuele taak, groepswerk, klasuitstap, schoolproject, iets dat de leerling je vertelde tijdens een informeel gesprek …). Baseer je ook op informatie van collega’s, van medeleerlingen, op het resultaat van de voorbereidende methodiek die je deed in de klas …
Hoe de leidraad voor een loopbaangesprek gebruiken?
De leidraad is vooral geschikt voor een loopbaangesprek in de eerste fase van het oriëntatieproces. Na verloop van tijd ga je een ander soort gesprekken voeren, met meer focus op de studierichtingen en de keuzes waar de leerling misschien nog over twijfelt. In het boek ‘De slimme studiekeuze’ van Marjan Versantvoort staan concrete tips voor dit soort vervolggesprekken voor de verschillende soorten profielen van leerlingen. De tips in dit boek zijn vooral interessant voor leerlingen uit de tweede en derde graad van het secundair onderwijs. Je vindt het boek in de bibliotheek van OCB.
De vragen uit de leidraad dienen ter inspiratie. Elk gesprek gebeurt het best op maat van de leerling.
- Bedenk gerust je eigen vragen die passen bij jouw leerlingen of herformuleer de vragen op maat van jouw leerlingen.
- Of selecteer de gespreksthema’s en bijhorende vragen die voor jouw leerlingen het meest geschikt zijn.
- Je kunt de leidraad ook over twee gesprekken verdelen. In het eerste gesprek bespreek je de interesses, dromen, talenten en kwaliteiten van de leerlingen. In een tweede gesprek focus je op de studie-oriëntering.
Je kunt tijdens het gesprek notities nemen of je laat de leerling noteren in het reflectieschema uit de methodiek voor in de klas dat de leerling vooraf invulde. Je vindt het reflectieschema onderaan deze pagina.
Variant voor het loopbaangesprek: vanuit een concrete ervaring vertrekken
De leidraad bevat algemene open vragen over de interesses, talenten, dromen en kwaliteiten van je leerlingen. Je kunt een loopbaangesprek ook op een andere manier aanpakken en vanuit een concrete ervaring vertrekken. De leerlingen denken vooraf na over een activiteit of ervaring in de schoolse of niet-schoolse context waarbij ze iets leerden over hun talenten en kwaliteiten of dromen. Die concrete ervaring vormt dan het startpunt voor het gesprek. Deze aanpak zal vooral voor oudere leerlingen interessant zijn.
Hulpmiddelen
Je kunt het reflectieschema uit de methodiek voor in de klas ook als hulpmiddel gebruiken. Tijdens het gesprek kun je daarnaar verwijzen en erin noteren. Het schema zorgt ook voor extra visuele ondersteuning. Je vindt het reflectieschema als een apart bestand onderaan deze pagina.
Wat zijn nu precies talenten, kwaliteiten, drijfveren of vaardigheden? In dit document krijg je een woordje uitleg. Je kunt het document meenemen naar het gesprek.
Basishouding en gespreksvaardigheden voor een loopbaangesprek
Basishouding en gespreksvaardigheden
Download bestand
(2.62MB / pdf)
Leidraad loopbaangesprek
Leidraad loopbaangesprek
Download bestand
(3.76MB / pdf)
Reflectieschema voor de leerling
Reflectieschema voor de leerling
Download bestand
(2.97MB / pdf)
